Nolakoak gara argentinarrok?

Hemen esaten da munduan ez dakitela ezer gutaz… Maradona, tangoa eta haragia izan ezik!.

Kontatuko dizuet nola ikusten dugun gure burua edo, hobeto esanda zer ezagutzen dugun guri buruz… hasieratik esan behar dut, ez dela gehiago…

Argentinarrok matxistak garela esatea gauza arrunta da. Bai, ni ere ados nago horrekin, eta Argentinako amen kulpa delakoan nago. Hala eta guztiz ere, hemengo gizon gehienak parte handia hartu ohi dute etxeko lanetan edo gutxienez, etxeko mantenuan: konponketa txikiak eta abar. Adibidez: bonbilla aldatzea, altzariak konpontzea, lorategi, maskota eta autoaren ardura, igandeko janaria prestatzea, etxeko izapideak egitea... garai honetan gero eta gizon gazte gehiagok, emaztearen pare-parean, etxeko ardura hartzen dute lotsarik gabe, harro. Bikote gazteetan, biek lan egiten dutenez, biek izaten dute umeen ardura.

GFK Group Kontsultoraren arabera, gizon argentinarrak 10 ordu ematen dituzte etxeko konponketetan;munduan, ordea, 7 ordu da batezbestekoa. Ingalaterrakoek bi ordu bakarrik. Orduan aktore zaharrak esan zuen bezala da: hau gizarte matxista da baina emakumeek agintzen dute.

Beste gauza bat Argentinaren ekonomia da. Inork ez du ulertzen zergatik gauden beti hondamendiaren mugan hainbeste baliabide izanda. Txitean-pitean krisialdian sartu ohi gara, baina sartu bezain azkar atera ohi gara. Horregatik, konturatu gab,e pesotik dolarra edo eurora aldaketa egiten dugu. Beti dakigu zenbat peso balio duen dolarrak

Orokorrean, oro har indibidualistak eta eskuzabalak garelakoarekin ados gaude… baita ere… malenkoniatsuak eta kartsuak, harroputzak eta apalak, positiboak eta negatiboak, gauza handiak eta zekenkeriak egiterako prest gaudenak…

Guk txanponaren bi aldeak erakusten dizkiogu munduari, txarra eta ona aldi berean.

Ziklotimikoak garenez, gainera dikotomia betierekoan bizi gara..

“Como Somos” liburuan Carlos Ulanovsky idazleak guri zera esaten du:

Judua bezala kexatu, frantziarraren antza izan, ingalaterrakoa bezala jantzi eta gaztelaniaz egiten duen italiar mota bat da argentinarra. Paul Samuelsonek (ekonomiaren nobel sariaren irabazleak) ironikoki esaten du: “munduan lau estatu mota daude: garatuak, azpigaratuak, Japón eta Argentina.

Azkenean, ez kanpotarrek ez guk ez dakigu oso ondo nolakoak garen.

Nolakoak gara argentinarrok?

BURUGOGORRA: Egia da euskaldunak gu baino gogorragoak direla. Esaterako, aitonak beti du arrazoia (ba, hori pentsatzen du) eta, nahiz ongi eraman, inoiz ez du esango oker dagoela. Oso zaila da argentinarrei buruz hitz egitea. Gehienak, etorkinak dira ( italiarrak, espainiarrak, alemaniarrak, euskaldunak, judutarrak, eta abar). Euskal Herritik etortzen direnak, bai noski, burugogorrak dira, baina adibidez, judutarrak isilagoak eta lasaiagoak dira. Entzungo dute hitz egiten duzuna eta, ez badaude ados, esango dute edo isilik egongo dira, ez borroka egiteko. Gainera identitatearen defenditzaileak dira. Jendeak defenditzen du identitatea eta, haien tradizioak ere zaintzen dituzte.

SOLIDARIOA ETA KOOPERATIBOA: Argentinarrak solidarioak dira. Hemen jende asko dago etxerik gabe. Batzuek aurkitzen duten kartoiarekin egiten dute “etxea”.

Jende horrek, gehienak, nola irakurri edo idatzi ez badaki, orduan boluntario batzuk, batez ere gazteak, “villa” horietara joaten dira dohainik eta klaseak ematen dituzte. Urtero, arropa lortzen da eta bidaltzen zaio iparraldeko jende apal eta txiroari.

ANTOLATUA: ba, ez gara antolatuak. Esaten da, La Plata, munizipio antolatuena dela. Uste dut, ezetz. Udaletxean lan egiten duen jendea, ez da hain langilea. Adibidez, dokumento bat sinatu behar baduzu( tramitea oso ximplea) sinatu baino lehen, burokrazia handia bete behar duzu. Hori ez da arazoa, baina enplegatuek edozein gauza esaten dute eta egindako tramiteak inoiz ez daude ondo, orduan hasieratik hasi behar duzu, berriro. Udaletxekoak, egia esan, ez dira iaioak, arduragabeak baizik.

TRADIZIOAREN MAITALEA ETA BERRITZAILEA: leku batzuetan, jendeak zaintzen du tradizioa, zelaiko jendeak batez ere. Zelaian, biztanleek “chacarera” eta beste dantzak oraindik egiten dituzte, hirian; ordea, “tangoa” dantzatzen dute. Hala ere, “chacarera” nahiz “tango”a oso famatuak dira eta Argentina osoan dira ezagunak.

SORTZAILEA ETA INIZIATIBADUNA: bai, noski, argentinarrak iniziatibadunak eta sortzaileak dira handitzeko eta aurreratzeko. Hala ere, batzuetan ez dugu tresnarik edo dirurik gauzak egiteko. Gazteen artean, idei berriak eta ineteresgarriak entzuten dira, baina momentu honetan Argentinak ez dezake gara baliabiderik eta, batzuetan ez dago aurreratzerik.

KIROLARIA: Argentinan, kirola oso garrantsitsua da (futbola, saskibaloia, boleybola, tenisa, eta abar) , zorionez, kirola gero eta inportanteagoa da. Gainera, kirolariak trebeak dira, baina batzuk handiuste samarrak.

Orokorrean, argentinarrak pertsona onak eta irekiak gara. Baina, harroak ere badira. Baita emozionalak eta espresiboak ere.

Gauchito Gil

Bere izena Antonio Mamarto Gil Nuñez zen. Bere garai eta heriotzari buruzko bertsio asko dago.

Batzuek pentsatzen dute 1890ean hil zela, eta beste batzuek 1840 eta 1848 artean izan zela. Baina, denak bat datoz data ezartzean: urtarrilaren 8a.

El Gauchito errugabea zen, eta borroka baten ondorioz hil zen.

Santutegi bat jaso zuten bere ohoretan. Santutegi hau Corrientes probintzian dago.

Jende asko joaten zen santutegia bisitatzera eta kandelak pizten zituzten. Dirudienez, etxearen nagusiak, jendearen joan-etorriaz nazkatuta, Gauchitoren gorputza hilerrira eramanarazi zuen¡n. Gizon hori oso aberatsa zen, eta bere familia oso pozik bizi zen, momentu hartan.

Egun horretatik gauza txarrak pasatzen hasi zen. Bere semea hil zen, arazo ekonomikoak izaten hasi zen, bera ere gaixotu egin zen.

Egun batean emakume batek esan zien, sendatuko zela Gauchitoren santutegia bere lekura bueltatuko balute. Hori egin zuten eta geroztik erabat aldatu zitzaion bizitza etxeko nagusiari.

Sorginak eta aztiak

Dirudienez, aspaldidanik bizi dira sorginak Hego Amerikan

XVI. mendean gaur egungo Argentinan bertako aborigenek hogeita bi talde ezberdin osatzen zituzten. Haien artean petrikiloak, aztiak eta sorginak ere aurki ditzakegu.

Adibidez, “Tierra del Fuegon” “Selknam edo onas”ak bizi ziren eta haien artean sorginak edo petrikiloak ospatsuak ziren eta errespetagarriak ere bai. “Joon” deitzen zituzten sorgin edo azti hauek gaitasun magikoak zituzten deabruaren kontra borrokatzeko, gaixotasunak sendatzeko… Gainera ekaitza eragin ahal zuten eta geldiarazi ere bai.

Joon

Argentinako iparraldean, ordea, Tobak-en artean sorginak gaiztoak ziren, “Konangayk” deitzen zieten. Haiek indarrek gabe uzteko Piogonak edo Chamanak

zeuden, gehienetan gizonak ziren. Badaude hamaika istorio.

Gaur egungo sorginak? Senarrak emaztea “sorgina” deitzen du. Egia esateko Argentinan emakumeok sorginak gara. Sorgin onak garelakoan nago.

Beno, zalantza bat daukagu: Kristina Fernandez de Kirchner sorgin ona izango da? Auskalo!

Nolakoak gara argentinarrok?

Argentinarrak oso abegitsuak dira. Amaren herrira joaten naizenean lagunekin, haiek nire sendiaren etxean geratzen dira eta nire hango lagunen etxera ere joaten dira. Eta dena prestatuta egon behar da etorri naizenean haiekin. Baina hiriko jendea ez da herri txikietan bizi dena bezalakoa. Nahiz eta jende ona izan ez da gauza bera.

Argentinarrei ondo jatea gustatzen zaie. Argentinarrei gehien gustatzen zaien janaria asadoa da, hemengo janari tipikoa da.

Normalean argentinarrak elkartzen dira etxe batean asadoa jateko eta momentu ona pasatzeko. Gauza bera gertatzen da matearekin, dagoeneko badakizue zein inportantea den matea guretzat.

Nahiz eta argentinarrek nolakotasun onak izan, txarrak direnak ere existitzen dira.

Argentinar batzuk “vivo”ak direla pentsatzen dute. Abantaila edukitzea gustatzen zaie.

Adibidez, lan egitera ez joateko, gezurrak esaten dituzte haiek, ez dakit, “gaixo nago””nire semea txarto sentitzen da”, oporretara joateko zerbitzuen kontuak ez dituzte ordaintzen . Adibide asko daude, hauek dira batzuk.

Argentinako leku gehienetan festak ospatzeko, egia esateko, eguberrietan eta urte berrietan, jendea elkartzen da herriaren rdian su artifizialak ikusteko eta beste herriko jendea agurtzeko, jaia ospatzeko eta abar.

Amaren herrian suhiltzaileek haien turutak aktibatzen dituzte eta orduan jendeak jakin dezake noiz diren hamabiak. Oso normala da jendea kaleetara irtetea beste jendearekin topa egiteko.

Badakit ezaugarri gehiago daudela, baina nire ustez hauek dira ezagunenak.

Argentinako gazteon ohiturak

Odiseo fundazioak Argentinako gazteei buruz egin berri duen ikerketa oso interesgarria da.

Haien interesei, balioei, jarrerei, mugimenduei eta ikuspuntuei buruz hitz egiten du. Odiseokoek 18tik 29 artekoei inkesta egin zieten 2006an. Hemen laburpen bat erakutsiko dugu.

Erlijioari buruz, inkestak erakusten du argentinar gazteen ehuneko berrogeita sei elizara joaten ez den katolikoa dela eta ehuneko hamabostek ez duela Jainkoagan sinesten Inkestako ehuneko hamazazpi bakarrik da elizara joaten den katolikoa.

Beste datu garrantzitsu bat: gazteen ehuneko hirurogei bere gurasoekin bizi da, hala ere ehuneko berrogeita zazpik bere burua independentetzat jotzen du. Harremanei buruz ehuneko hirurogeita lauk uste du ezkondu baino lehen bikote- bizikidetza ona dela.

Beste aldetik, ehuneko hirurogeita hamaseik esan du ingurumenari buruzko gaiez kezkatzen da.

Argentinako gazteriaren ehuneko hogeita seik pentsatzen du marihuana gizarteak onartzen duen droga dela, eta kontsumitzeko dena legeztatzea egokia izango litzatekeela. Ehuneko hogeita hamabostek marihuana alkohola bezain kaltegarria dela uste du, eta, azkenean, ia ehuneko berrogeita hamarri iruditzen zaio drogak eta alkoholaegungo arazo nagusia direla.

Hemengo gazteek egiten dutenari buruz, hogeita hamarrek bideojokoak erabiltzen ditu, berrogeita hamarri rocka gustatzen zaio eta, hogeita hamarri, berriz, cumbia.

Horiek Argentinako gazteen datu batzuk dira, baina gehiago jakin nahi baduzu, aukeratu hau.