Tandilgo “Gure Etxea” euskal etxearen historioa

1949^koazaroaren24^an, Tandilgo toki batzuetan geratu zen euskaldun talde batek sortu zuten. Baina sorrera hura ez zen euskaldun-jardueraren hasiera, Tandilen.

Hasieran, Tandilen, euskaldunen migrazio-lekualdatzeaK nekazaritza-produkzioarekin zerikusia izan zuen. Euskaldunek, beste talde etnikoak bezala, herritarren interesen alde egitea bilatu behar baitzuten. Horregatik euren kultura ezberdina ari izaten ziren. Adibidez: kirolak, ohiturak, eta jantziak. Euskaldunen toki sozialek, ostatuek, hotelek, beren ohiturak zabaldu zituzten eta Argentinar batzuk ere jaso zuten kultura hori.

El Bilbaino” eta “El Vizcaíno” dendak; “La Esperanza”,” Maritorena”, “Kaiku” Ramirez, “Euskalduna” , ostatuak izan ziren. Horietan antolatu zituzten lehen erromeriak..

Garai hartako gonbidapen batek esaten zuen: “ezin da euskalduna izan Bilboren erorialdia ospatzeko meza antolatzen duena. Ezin da euskalduna izan etsaiak herri euskalduna menderatu eta suntsitu duela ospatzen duena..”

40 hamarkadan euskaldunek berriz elkartearen beharra sortu zuten euskaldun atzerriratuak Tandilera iritsi ziren.

40 hamarkadan euskaldunak elkartzeko beharra sentitu zuten euskaldun atzerriratu berriak iritsi ziren Tandila. Haien artean iritsi ziren: Gumersindo Berra (Donostiakoa), Isidro Legarreta (Hernanikoa), Cruz Ormaechea (Gernikakoa), Josedtxu Berrozpe eta abar.

1949^ko azaroaren 24^an lehen jai egin zuten, Necocheako Euzko Etxearen kolaborazioarekin. Egun hartan jaia bukatuta, “Gure Etxea” sortu zuten.

Izateratze haren helburua euskaldun guztien etxea zen, Tandilen bizi ziren eta bere zonan. Lehen lehendakaria Gurmesindo Berra izan zen. Fundatzaileen artean Antonio Berza, Juan Calvo, Jacinto Urrestarazu, Domingo Castillón, Eduardo Auzmendi, Pocho Mujica, Luis Esnaola, Basilio Usandizaga, Otilio Galicia, Juan Loustau, Juan Jauristi, Juan Goicochea, José M. Quillehauquy , Eduardo Macaya, Angel Tuculet, Zarazola, y Berrozpe anaiak zeuden.

Hamarkada batean erakunde bat ez ezik, egintzak ere antolazen menturatu zituzten. Antolatzen ere ahalegindu ziren.

Hasieran ez zuen egoitzarik eta posta-trukeak 9 de Julio kalearen 444^an eta “Alem”en 840^an . 1951ko irailaren 8^an lehen etxea ireki zuten, 9 de Julio kalearen 894^an. Artista askok eta pertsona nabarmenek laguntza eman zioten Gure Etxeari. Haien artean Padre Mallea, Iñaki de Azpiazu.

“Gure Etxea”k sendotasuna lortu zen, nortasuna ere bai. Eta horrela azaldu zuen bere burua Juarezen, Ayacuchon,Chillarren, Rauchen eta beste hiri batzuetan. Toki haietan dantzak erakutsi zituen,eta koroa.

Lehen dantza taldean Jose Berrozpe, Isidro Legarreta, Faustino Olaechea, Agustín Galicia, Francisco Cabanas Oteyza, Larzábal, Hernani Mozo, Susana Elissondok eta abar parte hartu zuten.

Jesus Goicoak lehen koroa antolatu zuen eta haurrak ez ziren” gure etxea”ren inguruan gertatzen zenetik kanpo egon.Dantza Taldearen lehen zuzendariak, Francisco Olaechea txistulariak, dantzak irakatsi zituen.

1953^an Berrak Gernikako Arbolaren urtadar bat landatu zuen, Independentzia plazan.

1960^aren eta 1974^aren artean “Gure Etxea” asko makaldu zen eta euskaletxearen oinarriak hil ziren (Goicoa eta Olaechea).

Orduan konturatu ziren jarrera aldaketa eta irudi aldaketa beharrezkoa zela. Eta Roberto Lejarretaren etxean berriz funtzionatzen hasi zen Gure Etxea. Eta toki hartan lehen aktaren liburua non sinatu zuten, 1962an otsailaren 25^ean.

1972an “Euskaldunen Iturria” Tandilgo intendentziari eman zion, Tandilen 150 urteak ospatzeko.

1974^ko uztailaren 24^an, Gure Etxearen egoitza berria erosi zuten, Sarmiento kaleko 1079^an.

“Gure etxea”k bi “ semana nacional vasca” antolatu zituen, 1979^an eta 1992^an.

Mendozako Denak Bat Euskal Etxea

Gure Euskal Etxea 1956an sortu zuten, munduko bolada handiarekin. Horrexegatik, Argentina osoan momentu hartan Euskal Etxe asko fundatu zuten. Euskal Etxeari “Denak Bat” izena jarri zioten, eta Cordoba kalean euskaldun guztiak eta haien ondorengoak elkartzen ziren egunero euskal herriko ohiturak birsortzeko eta ekintza desberdinak elkarrekin egiteko.

1985ean lurrikara handi bat gertatu zenez gero Euskal Etxea erori egin zen. Etxea konpontzeko dirurik ez zeukatenez, saldu behar izan zuten. Diru hura gorde zuten aurrezki-kutxa batean.

Hamahiru urte pasa ondoren, 1998an, berriro elkartu ziren Mendozako euskaldunak, baina fundatzaile gehienak hil zirelako beren seme-alabak, eta euskal herriko ekintzak antolatu zituzten. Hasieran Maria Auxiliadora eskolan eta Katala etxean elkartzen ziren, gorde zuten diruarekin etxe berria erosi zuten arte, 2001ean. Oso baliotsua da, dirua gorde ez ezik, baita emandako interesak zeudela ere, etxea erosteko. Momentu hartatik etxe horretan elkartzen dira eta musean jolasten, euskara ikasten eta dantzak egiten dituzte.

Montevideoko Haize Hegoa

Euskal Etxeen historia bereziki Uruguain oso aberatsa da.

Bertan sortu zen Euskal Etxe zaharrena, gaur egun desagerturik dago, hala ere montevideon bertan bi ditugu.

Nire Euskal Etxea Haize Hegoa deitzen da, Montevideoko Euskal Etxe gazteena da, 25 urte ditu. Bertan Euskal Etxearen barnean ekintza asko egiten ditugu: tailerrak, afariak., tabernak , dantzan etabar....

Aspaldian euskal dantzak ematen ziren, gero poliki-poliki euskarako ikastaroak egiten ziren, horregatik gaur egun euskara Euskal Etxeko gai berezia da.

Duela hiru urte, euskara Errepublika Unibertsitatean egonen da.

Hilabete oroz ere, euskal kultur solasak egiten dira euskaldunen eskolan

Horrela da gure Euskal Etxeko historia, txikia baina guretzat oso garrantzitsua.

INSTITUCIÓN DE CONFRATERNIDAD VASCA “EUSKAL ERRIA”

“Euskal Erria” Montevideoko Euskal Etxearen 96 urteko historia laburtzea ez da lan erraza.

Institución de Confraternidad Vasca (Euskal Anaidetasuneko Erakundea) “Euskal Erria”, Montevideon, Uruguayn jaio zen 1912.ko martxoaren 30.ean, Zazpi lurralde historikoetako euskaldun guztientzat eta hain ondokoentzat ongia egiteko euskal elkargoa fundatu nahi zuen euskaldun taldearen lanari esker.

1912.ko uztailaren 1ean sortzaileak bildu ziren kontseilu-artezkaria aukeratzeko eta estatutuak bozkatzeko. Estatutu barruan arau banakoa, singularra, zegoen. Arau honek elkarkideen berditasun sentimenduari buruz hitz egin du: Erakundearen lehendakariak txandaka, iparraldekoak eta hegoaldekoak izan beharko ziren. Urte horretan bertan, azaroan, Nicolás Inciarte jaunak, Euskal Erriaren lehendakariak entzun zuen San José kalean eraikin bat saltzen zutela. Eraikin hau oso ezaguna zen, han frontoi famatua zegoelako “San José kalean Frontoia” izendatu zen. Inciartek pentsatu zuen oso egokiera ona zela eta ezin zutela galdu beren egoitza frontoi eta guzti izatea.

Erakundeak erosi ezin arren, Inciartek erosi zuen eta 1913etatik 1926etara Euskal Erriak alokairua ordaintzen zuen. Azkenean 1926.an erakundearen izenean jarri zuen.

Hamar hektareako eremua ere erosi zuten “Recreo de Malvín” izendatu zen. Han, Euskal Herriko erromeriak bezala, elkarkideak biltzen ziren jaiak ospatzeko, kirolak praktikatzeko, kontzertuak egiteko, eta abar. Lur hartan hiru Gernikako arbolaren urtume landatu zituzten, eta han daude. 1949.an Recreo de Malvin-a saldu zioten Errepublikako Unibertsitateari.

Gaur Zientziako Fakultatea dago eta ondoan Pariseko Pasteur Institutoaren Ameriketako lehen egonlekua.

Urte hauetan Euskal Etxeak proiektu asko bultzatu eta egin zituen. Helburu argiekin egintzak, kultura, eta euskal ohiturak zabaltzeko. Pedro Parrabere jaunaK Euskal Errian urte askoz lan eginzuen. “Euskal Erria” aldizkaria sortu zuen. Lehen zenbakia 1912.ko abuztuaren 4an atera zen. Guztira mila eta hiru ale argitaratu zituzten. Euskal Etxeko aldizkari urtesuena den aldizkaria orain dela bi urte DVD-an pasa zuten.

Euskal Erriaren helburu bat, ongia egitea zen eta behartsuei laguntza ematen zieten. Emakumeen batzordeak hilero janariak eta arropa banatzen zizkien behartsu euskaldunei ez ezik, laguntza behar zuen edonori ere.

Gabonetan bostehun inguru pertsona egoitzara hurbiltzen ziren haien “canasta de Navidad” – gabonetako saskia jasotzeko.

Gainera, etorkinak iritsi zirenean, Euskal Errian bere etxea aurkitzen zuten. Bertan etxea, lana, aurkitzeko laguntza ematen zieten.

Helburu barruan, instrukzioa ematea zegoelako ere, eskola bat 1925an fundatu zuten. “Euskal Erria” Irakaskuntza Institutu honen gai ofizialak irakasten ziren eta hizkuntzak gainera, frantsesa eta euskara. 1925. amaieran Uruguayn lehen aldiz, Mendibil Apaizak euskara azterketa jarri zien ikasleei.

Musika, dantza eta abesten ere irakasten zuten. Erakundearen gela nagusi batEK Euskal Erriaren txistulari famatuaren izena dauka: Antonio Michelena.

Dantza taldea eta musikoak oso ezagunak izan ziren Montevideon eta Uruguayko beste Departamentuetan.

Euskararen alde egon ziren beti eta idei ezberdinak eragin zituzten. 1944an Errepublikako Unibertsitatean euskara katedra sortu zen, eta Euskararen Eguna ospatzen hasi ziren.

“República Argentina” eskola publikoan eta Euskal Etxean euskara ikastaroak ere ematen ziren. (Gaur egun Euskal Etxean ikastaroak jarraitzen dira).

Euskara hitz egiten zuten elkarkide asko zeuden eta haien artean, Bingen Ametzaga.

Ametzaga kultur batzordean zegoen eta kultura eragiteko lan egiten zuen. Shakespeare-ren “Hamlet” eta Juan Ramón Giménez-en “Platero eta biok” itzuli, euskal liburua kluba eta Euskal Erriaren liburutegia sortu zituen liburu kopuru handi eta garrantzitsuekin.

Euskal Etxearen frontoian, trinketea egiaz, pilota txapelketa nazionalak eta nazioartekoak antolatzen ziren hasieratik. Uruguayko pilotariek, munduko txapeldunak ziren Bernal eta Iroldiek, besteak beste, gure trinketean jolas egiten zuten.

Pertsona garrantzitsuak gure Euskal Etxea bisitatzen zuten eta orain ere etortzen dira. Ohorea da guretzat Lehendakari José Antonio de Aguirre Uruguayra iritsi zenean eta bere berberatasuna berreskuratu zuen Euskal Erriaren kontseilariak eta elkarkideak bere zain zeuden. Gero, bi aldiz gehiago itzuli zen gure Euskal Etxera.

Honela egin zuten Lehendakari guztiek, nortzuk bisitatzen zuten eta dute gure etxea.

Atzo eta gaur egun bezala Euskal Errian ailegatzen dira. Lehendakariak, Euskal Gobernuko agintariak, Errepublikako Presidenteak, Ministroak, euskaldun eta uruguayko gizarteko, arte-aren, eta kulturaren pertsona ospetsuak.

Denbora pasa ahala, zailtasunak handitzen ala txikitzen dira, egoera soziala aldatu egiten da, pertsonak etortzen eta joaten dira; baina Institución de Confraternidad Vasca “Euskal Erria”-ren izpiritua eta helburak ez dira aldatuko: edozein etorbideko jatorriko euskaldunak eta euskaldunen ondorekoak ondorengoak hartzea, ongia egitea, laguntza ematea, euskal kultura eta baloreak zabaltzea, nortzuk garen egiaztatzea.

Mendozako Euskal Etxearen historia

Mendozako euskal etxearen hasiera 1956. urtean hasi zen. Urte hartan, Euskal Herritik Mendozara etorri ziren euskaldun batzuk bildu ziren eta beren etxea, beren lekua elkartzeko egitea erabaki zuten.

Alicia Aguirren aitak, Galarragak, Salvarredik, Belaunzaranek, Leceaek… dirua bildu eta azkenean leku bat erosi lortu zuten.

Euskal etxea eginda, berehala ezaguna egin zen. Nahiz eta nik ez ezagutu, aitak eta aitonak (haiek ez dira euskaldunak) euskal etxearen taberna oso ezaguna zela kontatzen didate eta gehienetan ostiraletan joaten zirela afaltzera. Helbidea ere gogoratzen dut: Córdoba kalean. Horrela urte askoz funtzionatu zuen baina 1985ako lurrikarak eraikina errautsi zuen. Harrezkero, urte asko eman zituzten elkartu gabe. Azkenik, euskal etxea saldu eta ateak itxi ziren.

Dena den, 1998. urte inguruan kide zaharrak berriro elkartzen hasi ziren; orain beren seme-alabekin eta ilobekin. Urte batzuetan beste leku batzuetan bildu ziren (Centro catalán, Colegio María Auxiliadora, etb.) eraikin berria erosi arte, 1985etan jaso zituen diruarekin. Hori 2001. urtean gertatu zen. Ni momentu horretan sartu nintzen, dantza taldean.

Gaur etxe berrian gaude. Noski, jende asko joan-etorri eta aldaketa asko gertatu arren (ni euskara ikasten hasi nintzen eta ez nago gehiago dantza taldean, adibidez), euskal etxeak oraindik funtsa mantentzen duela uste dut (a pesar de todo, jaja). Hori bai, asko dago egiteko, hobetzeko eta badaude arazo asko ere konpontzeko, leku guztietan bezala. Baina pentsatzen dut hemengo euskal etxeak etorkizun ona eduki ahal duela. Horregatik lan egiten jarraitzen dut nik.

Mendozako euskal etxeko "gaztetxea"

Argentinan ligatzeko III

Euskal Herrian ligatzea ezinezkoa dela esaten bada, Argentinan, berriz, hain zuzen ere kontrakoa esaten da. Noski, esaten ez dena ligatzeko lan egin behar dela da! Horregatik hemen aholku txiki batzuk irakurriko dituzu:

• Argentinako emakumeak oso neska politak dira, ez dago dudarik. Hori bai, jakin behar duzu “histeriko” , “zail” samarrak ere badirela. Alegia, gau osoa neska atsegin batekin egon ahal zara eta beharbada ez da ezer gertatuko.
• Hemengo emakumeei “gauza politak” entzutea gustatzen zaie. Batez ere, que las hagan reir izugarri gustatzen zaie.
• Emakumeek ez dute inoiz aurrea hartzen (horrela, zoritxarrez lotsatiok aukera gutxiago daukagu beti)
• Dirurik ez baduzu, polita ez bazara, ez dago arazorik; hala ere, barregarria, jatorra bazara arrakasta handia ere eduki ahal duzu emakumeekin!
• Bukatzeko, oso gauza inportante bat jakitea gustatuko zaizu: atzerritarrek hemengo gizonek baino aukera gehiago izaten dituzte; batez ere Europakoak direnean. Geroago, Europako latinoak (Espainiakoak, Italiakoak gehienetan) arrakasta ikaragarria daukate.
• Horregatik (nahiz eta latinoa ez izan), hitz egiteko Iberiko doinua baduzu, aprobetxatu!!! Noski, hitz batzuk euskaraz esateak ere asko lagunduko dizula uste dut (beno, niri, behintzat, lagundu zidan, jajaja)

Uruguain ligatzeko II

Nik ez dakit oso ongi nola den Argentinan, baina Uruguian eta Euskal Herrian kontuak oso desberdinak dira.

Uruguaiko asteburuetan , tabernara joaten gara, leku ona da ligatzeko.

Gure tabernak ez dira gauza bera, ez dugu poteorik , beraz normalki leku batean denbora luzea edukiko duzu neskekin hitz egiteko.

Beste gauza garrantzitsu bat da, hemen ligatzeko, dantza egin behar duzula. Hemen gauza horrela da, barratik ezin duzulako ligatu.!!!

Gero gauean , afaltzera gonbidatu ahal duzu; hemen jatetxe oso onak dauzkagu.

Uruguaiko haragia jatea gomendatzen dizuet, oso ona da eta!

Zorte on, Ameriketako neskekin ,

Argentinan ligatzeko II

Ikerteta bat egin zuten nola ligatzen duten argentinakoak ikasteko. Nik ez nekielako. Ikerketa hori nire ikasleen artean egin nuen. Nire konklusioak hauek dira: Estrategia asko existitzen dira. Haiek dira:

• Pulpeo teknika
• Exhibizionismoa
• Berotzea
• ”Dar la chapa” teknika
• “Bai, esan duzula” teknika
• Deprimituarena egitea
• Mozkortzea
• “Boy” estrategia.

Pulpeo” teknikak ez du ezaugarri físiko berezirik behar, pertsona guztiek balio dute., eta dudarik gabe, hau da gehien praktikatzen den sistema. Baina ez da erraza teknika ikastea. Fintasun handia behar delako, eta barregarri ez geratzeko egoerara moldatu behar delako. Gainera, Beharrezkoa da pertsona baikorra, alaia, eta atsegina izatea. Hurrengo pausoak ere behar egingo duzu:

AURKEZPENA ETA NESKA EZAGUTUZEA: hurbildu zaitez eta esan ezazue kaixo, irribarrea ezpainetan eta begikotasun handirekin. Hori eginez gero galdetu iezaiozu bere izena zein den, irribarreari utzi gabe. Orduan zure aurkezpena egin . Eta elkar bi musu izan itzazu. Momentu horretan, masaila zure ezpainetan estutu, segundu erdiz; bitartean gerritik hartu ahal duzu, edo bizkarretik..

ELKARREKIN LAGUN EGITEA: beharrezkoa da pertsona ireki bezala aurkeztea. Hitz egin ezazu lehen bururatu zaizuna. Baina ez zaitez inoiz isillik egon. Oso inportantea da senargaia duen galdetzea. Sernagairik ez badu, ez duzu arazorik. Baina badu, zer egingo duzun pentsatu behar duzu

BERE KONFIANTZA IRABAZTEA: bere konfiantza irabazteko behar ezazu normal. Rollorik gabe. Ezin duzu otsoaren antza izan. Inoiz ez zaitez hurrengo pausora pasa, konfiantza lortu ez baduzu.

ORAIN HARREMAN SENTSUALAK IZAN AHAL DITUZU. Kontaktu sentsuala kontaktu fisikoa da, es da sexuala, aurretiko harreman sexualak egiten dituena bezala.

KONTAKTU SENTSUALA IGOTEN DA. Harekin kontaktu sentsualak izan behar dituzu edozein egoeretan.

AZKENEAN EZPAINETAN MUSUAK

Exhibizionismo teknika: oso mutil xarmangarria izan behar duzu eta hori erabili behar duzu. Zure erogenoalde erakutsi. Teknika honetan, pausoak dira:

• Exhibizionismoa
• Aurkezpenak
• Exhibizionismoa
• Elkarrekin lagun egitea
• Exhibizionismoa
• Musuak ezpainetan

Espero dut estrategia hauek erabiltzea, eta arrakasta handi izatea Argentinara etortzen zarenean.

Hemen bi teknika azaldu ditut, baina ligatu ezin baduzu, deitu eta honelako beste teknika batzuk azalduko dizkizut.

Argentinan ligatzeko...

Argentinara etorriz gero eta ligatu nahi baduzu aholku hauek zuretzat oso garrantzitsuak izan daitezke.

Euskaraz hitz egiteak ez zintuzke inora eramango, hemen ez dago euskaraz ulertzen duen hainbeste jende, orduan erdaraz saiatu.

Pertsona hori interesatzen bazaizu, edozein gairi buruz hitz egiten utzi, gaia aspergarria izan arren.

Saia zaitez ez gehiago hitz egiten.

Diskoteka batean bazaude, hobea izango litzateke dantzatzea hitz egitea baino, lehenengo hitz egiteko oihuka egin beharko zenukeelako eta gainera dantzatuz kontaktu handia edukiko zenukeelako.

Bukatzeko aholku onena emango dizut: Beti, interesatzen zaizun pertsonak egiten ari dena kontuan izan, horrek esango dizkizu beraren sentimenduak.

Montevideon ligatzeko

Uruguain, Montevideon, ligatzea ez da hain zaila. Non eta nola jakin behar dugu.

Astean zehar, ostegunetik igandera dira ligatzeko egunak. Astelehenetik, asteazkenera aukera gutxiago dago-eta ligatzeko.

Ostegun gauetan tabernek eta bolitxeek emakume eta gizon bakarrentzat irekitzen dute. Hara joateko eta ligatzeko oso erraza da, giroa oso ona delako eta emakumeak prest daudelako.

Ostiraletan, Alde Zaharra da hirian elkartzeko lekua. Han tabernak, jatetxeak, dantza lekuak badaude eta jende asko elkartzen da.

Gainera, hiru edo lau taberna daude ezkongabeentzat, Estatu Batuetako “single-bar” bezala. Hala ere ez da beharrezkoa single bar-retara joatea ligatzeko, beste lekutan ere emakume atseginak aurkitzen dira.

Larunbatetan gauean ostiraletan bezala.

Larunbatetan eta igandeetan goizean eta eguerdian ibili behar duzu. Non? Pocitos-eko Ramblan, Punta Carretas-eko Ramblan , Golf Parke inguruan.

Norbaitek txakurra prestatzen badizu hobeto. Txakurra emateak elkarrizketa hastea errazten du.

Hemen emakumeok oso sentiberak gara eta animaliak gustatzen zaizkigu. Baina kontuz, ematen duzun txakurrak zure nortasunari buruz hitz egiten du.

Azokak ere leku egokiak dira. Villa Biarritzen edo Parque Rodon azoka famatuak daude. Hara jende asko joaten da asteburuetan gauzak erostera: arropa, zapatak, eskulanak, liburuak. Eta ligatzera ere bai, emakume bakar asko aurkitzen dira erosketak egiten eta saltzaileak. Atsegina bazara, oso erraza da ligatzea.

Hizketan hasi nahi baduzu, zerbait erosi nahi duzula Euskal Herrira eramateko esan ahal duzu.

Euskal Herrikoa izatea abantaila da, emakumeoi gauza berriak gustatzen zaizkigu eta.

Saiatu aditasunez begiratzen, irribarrez ibiltzen, umore onez egoten, eta hitz politak erabiltzen. Seguru laster eta asko ligatuko duzula.