wonder woman II

Pertsonaia jaio zen 1941ean, William Moultonen eta Harry Meter marrazkilariaren ideia izan zen.

Bere izena Diana da, 1.80 metro ditu, begi urdinak, beltzarana, itxura ikusgarria du. Diana, Amazoneko Printzea, Themysciran jaio zen. Torneo bat irabazi ondoren munduko enbaxadore izendatu zuten.

Planetako heroi indartsuena da, Supermanen eta Marvel Kapitaniaren ondoan. Abiadura supersonikoaz hegaz egin dezake, zilarrezko besokoekin balak desbideratzen ditu. Gainera lazo batekin gaiztoei egia esanarazten die. Behar duenean, hegazkin ikusezina erabiltzen du.

Oso gimnasta ona da, ezpata eta ardua dira bere armak, baita ekartzen duen tiara boomerang-a bezala erabiltzen duena ere.

Oso komunikazio ona dauka animaliekin eta pertsonekin, komunikazio telepatikoa du.

Janzkera Amerikako Estatu Batuetako banderako koloreekin, “strapless” elastikoa da, eta bota gorriak ditu.

Trevor Mayorrekin lan egiten du Nazio Batuetan.

Wonder Womanen zeregina berdintasun eta bake idealak zabaltzea da. Hirurogeita hamar garren hamarkadan Linda Carter-rek Wonder Womanena egin zuen telebistan.

Mafalda

Oso neskatila famatua da, Argentinan nahiz mundu osoan. Nortasun handikoa da, eta gainera oso jatorra eta ausarta. Bera Argentinan bizi da Hirurogeigarren eta hirurogeita hamargarren hamarraldien artean. Neska Buenos Aireseko familia arrunt batean jaio zen. Bera, neska guztiek bezala, familia eta koadrilako lagunak dauzka. Eskolara doa eta udan, aitak dirua daukanean, oporretara. Baina zerbaitek bera bereizten du: bere ardura handiek, munduak arduratzen du eta etnietan izugarrizko interesa du. Ez du ulertzen nola gidatzen duten helduek mundua hain gaizki. Oso famatua da mundu osoan bere galdera xelebreengatik, xalotasunagatik eta ideal inportanteengatik. Borrokalari soziala da, eta bere aulki txikian eserita iritzi politikoak esaten ditu. Bere lagunek laguntzen dute ikuspuntu desberdinak erakustera. Horrela, bere pertsonaien bidez Quinok, egileak, munduri eta han bizi diren pertsonei buruzko gogoeta egiten du eta eragiten digu.

wonder woman

Nik aukeratu dut Emakume Miragarria (Wonder Woman).

Hipolitaren alaba zen Temisciarko Diana Printseza zen. Bere goitizena Diana Princess zen. Super heroi hau marrazki bizidunetan agertu zen, filmetan eta istoriotxoetan.

William Moulton Marston egilea zen.

Diana, amazona ederrena, Paraiso irlan hazi zen Atenearen jakituriarekin, Herkulesen indarrarekin eta Hermesen bizkortasunarekin.

Berak Lehia irabazi zuen amazona boteretsuena lortzeko. Horregatik irlatik atera behar izan zuen, gizakiei nazismoaren aurka laguntzeko.

Hegan egin ahal zuen, hilezkorra zen, gainera.

Magiaz arropa ezberdinekin agertzen zen. Jendeari egia esanaratzen zion lakio magikoa zuen, bumerang bezala erabiltzen zuen tiara, eta “feminun”zko egin bi eskuturreko tximistak eta balak gelditzeko.

Bi ahultasun zituen:

Bere lakiorekin lotzen zutenean, botereak galdu zituen.

Gizon batek bi eskuturrekoak lotzen zizkonenean ere botereak galtzen zituen.

Hijitus

Manuel García Ferre marrizkalariak sortu zuen, 60^ko hamarkadan. Komikia kapela luzea zuen haur txiro bati buruz zen. “Cañitus” izeneko etxean bizi zen, auzo urrun eta txiro batean. Bere lagun leiala zen Pichichu txakurraren ondoan, Trulalá hirian .

Lehen aldiz personaia hau “Pío Pío” abenturetan agertu zen, Billiken aldizkarian. Historiako lehen super heroi argentinarra izan zen.

Hijitus baxua zen, eta beti kapela eta elastiko urdina janzten zituen. Super Hijitus bihurtzen zenean, ordea, arropa urdina janzten zuen, estu-estua. Kapa eta txanoa ere janzten zituen. Txanoaren goian helize bat zegoen.

Kapelara sartzeko esan behar zuen “sombrero, sombreritus Super Hijitus bihurtu”

Kapelatik ateratzean, hegan egin ahal zuen, eta gaizkiaren aurka borrokatzen zuen.

Zintzotasuna, apaltasuna, errugabetasuna eta zuzentasuna sinbolizatzen zituen.

Beti pertsona gaiztoak onak bihurtu nahi zituen, baina batzuetan ezin izaten zuen lortu. Arazo bat izatean, kapelara sartuz gero, super heroi bihurtzen zen. Edo aldrebes.

“Hijitus”en lagunak honako hauek ziren: Oaki, Gold Silver, Larguirucho oso arrunta, ez oso bizkorra, museoko zuzendaria, Gutiérrez etxezaina, komisarioa. Eta nola ez: Pichicus, komikiaren hasieran gaiztoa eta tontea izan zen txarrkurra.

Baina, denak ez ziren lagunak. Noren contra egiten zuen borroka “Hijitus”ek?

Handinahi handiko gaizkileen artean zeuden Neurus irakaslea, Pucho, Cachavacha sorgina, lurrikarrak eragiten zituen Kechum, Hatz Beltza, Zurtza herriko Raimundo, Hanpa Handi (gran hampa), Boxitracio eta Eskuzerra aipatu ahal dut ditut. Gaiztoak bezain tontoak ziren.

“Hijitus”en etsai nagusia, dena den, Neurus izeneko jakintsu gaizto bat zen, ikertzaile maltzurra. Mundua menperatzeko gogoz bizi zen gizona, gaizkiaren laguna.

Felipe

Asko gustatzen zaidan pertsonai bat Felipe da.
Oso famatua da mundu osoan, nahiz eta oso isila eta lotsatia izan. Orain dela gutxienez 40 urte jaio zen, Mendozan uste dut. Dena den, fikziozko pertsonaia denez, beti haurra izan da (7 urte dituela iruditzen zait) eta beti izango da.
Bere itxura “normala” da: aurpegi handia, ile erdi luzea, ahoa ere handia dauka eta aurreko bi hortzak ikusten zaizkio. Ez da altua. Beti prakak eta nikia erabiltzen ditu, gutxitan ikusiko duzu jertsea jantzita. Bere egitekoa ikastea da, baina ez da ikasle onena: gertatzen dena da ez zaiola eskola batere gustatzen, eta orduan ikasi beharrean, “Llanero solitario” komikia irakurtzen du, edo bere lagunekin jolastera ateratzen da (gehienetan cowboys-etan jolasten du). Felipe maiteminduta dago. Hala ere, oso lotsatia denez, ez da inoiz gustatzen zaion neskari hitz egitera animatu.
Horiek dira gutxi-gorabehera bere ezaugarriak. Oraindik nor demontre den ez badakizu, esango dut: Felipe Mafaldaren lagunenetako bat da; Quino marrazkilari mendozatarraren beste pertsonaia bat.

Benetan, ez dakit zer sinbolizatzen duen Felipek. Uste dut bere sortzailearen nortasuna. Alegia, nire ustez, Felipe Quinoren irudia da. Gutxienez, berak hori aitortu du behin. Felipe Quino txikitan izan zen bezalakoa da (lotsatia, isila, baina argia ere bai: ez da arraroa Feliperen esaldi zoli bat irakurtzea). Horregatik gustatzen zait. Nik ere Feliperen antza daukala uste dut, eta horrek barre eragiten dit, islatuta ikusten dudalako neure burua: nik ere Felipek egiten dituen gauzak egin ditut askotan.

Martin Fierro

Hemengo pertsonaia oso tipiko bat da. Gautxo bat da, baina ez da gautxo arrunt bat, oso berezia baita. Bere izena Martín Fierro da eta Argentinako panpetan bizi da. Gizon honek ez du kulturarik eta oso basatia da, baina ideiak oso argi ditu eta munduan asko ikasi dituzte.

Beretzat garrantzitsuena anaitasuna da eta beti esaten du hori zaindu behar dugula kanpotarrengandik babesteko.

Pertsona arrunta da, oso xumea, ez du dirurik ez etxerik eta bere altxorra bere nortasuna da. Oso ausarta da eta, gainera, labanarekin trebeena da. Bere janzkera oso xumea da, alkandora zahar bat, “bonbatxa bat”, gautxo prakak dira eta. Hemengo bertsolari trebeena da, bere bertsoekin bere bizimodua kontatzen du.

Condorito II

Txileko fikziozko pertsonai famatuena zein den esatea oso erraza da: Condorito. Condorito, erdi kondorra eta erdi gizona, Pelotillehuen bizi da eta bere iloba Coné eta bere txakurra Washington dira bere familia guztia. Condoritok eta Conék arropa bera janzten dute: kamiseta gorria, praka beltzak eta apurtuak, eta “ojotas” (sandaliak), baina haren jantzia aldatzen da haren abenturaren arabera. Nahiz eta Condorito pobrea izan eta txabola batean bizi, askotan dirudun, sendagile, injineru, polizia (carabinero), preso, ero, apaiz, kirolari, edo artista bezala agertzen da komikian. Bere adiskideak, don Chumak, beti laguntzen dio bereziki Condoritok ez duenean dirurik.
Neska laguna du, Yayita, polita eta lerromakurra . Yayitaren amak Condorito gorroto du, noski. Horregatik askotan Condoritoren txantxen biktima da.
Condoritok, biktima denean, “exijo una explicación” esaten du beti. Baina Condorito edo gainerakoak biktimak direnean, harri eta zur geratzen dira, eta beti alditxartzen eta lurrera erortzen dira “plop” soinuarekin batera. Jakina, “exijo una explicación” eta “plop” geratzea txiletarrok, behin baino gehiago erabili ditugu.
Buenas Peras eta Cumpeo dira Pelotillehuetik hurbil dauden herriak. Noizean behin Pelotillehuekoak hara joaten dira edo besteak Pelotillehuera etortzen dira futbolean jokatzera edo lehiaketa batean parte hartzera.
Rene Riosek, Pepok, sortu zuen Condorito 1949an eta arrakasta handia izan zuen Txilen eta geroago Amerika Laminan. Bere umorea oso simplea da, Pernando Amezketarrarekin konpara dezakegu, gizon azkarra eta azeria beti azken hitza duena. Behar bada, ezaugarri horiek pertsonaia unibertsala bihurtzen dute, eta Mexikon mexikartzat hartzen dute, Argetinan argentinartzat hartzen dute, eta gauza bera gertatzen da beste Hego Amerikako herrietan.

Condorito I

“Condorito" du izena. Giza itxurako pertsonaia da, gizonaren eta kondorraren nahastea. Kondorra Txileko armarriko animalia da, bestea "huemul"-a da, orein-mota bat. "Pepo"-k (René Ríos-ek) sortu zituen pertsonaia eta istoriotxo aldizkaria. Txiste-aldizkaria da hau, Condoritok lelokeriak egiten ditu eta txisteak amaitzen dira beti "exijo una explicación" esaldiarekin (esplikazioa eskatzen dut).

Condorito " “Pelotillehue” herrixkan bizi da. Gehienetan kamiseta, galtzak eta sandaliak ("ojotas") janzten ditu. Beste pertsonaia batzuk daude, baina Condorito da nagusia. Txilen "condoro" hitzak akatsa, okerra edo errore handia adierazten du. Teoria batek Condoritotik datorrela esaten du.

Hiletetan dantzatzea debekatuko dute

Mendebaldekoek Ekialde Ertainean eta Asian ohitura eta debeku bitxiak aurkitzen dituzte. Aurkitu dudana ere Txinakoa da.


Donghain, Jiangsu Probintziako herri txiki bat, hildako gizonaren familiak bi streptease-konpania alokatu zituen hiletan parte hartzeko. Baina poliziak iritsi bezain laster dantzariak atxilotu zituen.
Dirudienez, oso ohitura arrunta da herri askotan. Haien ustez, zenbat eta jende gehiago etorri, hainbat eta hobeto hildakoaren ohorearentzat; horregatik striptease dantzariak alokatzea amu bat da, jende pila erakartzeko.
Hiletara etorritako berrehun lagunak harrituta zeuden bost emakume zoragarri dantza egiten ikusiz.


Hala ere, askok pentsatzen dute ohitura hau lizuna dela, eta telebista publikoaren agertzen diren kritikak (jarduera horri buruz kodokumentala egin zuten) agintarieen esku hartzea eragin du.
Beraz, ohitura hain bitxia debekatzea erabaki dute. Orain, horrelako portaera desegokirik ez dezakete izan, eta derrigorrezkoa da, egin aurretik, herriko poliziari hiletaren plana aurkeztea.
Badago ere telefono zenbaki bat nora edozein pertsonak deitu dezakeen salaketa egiteko eta 30 euro ordainsaria irabaziko lezakeen.

Hemen ezin da erre!

Orain gogoratzen dudan oso debeku polemiko bat dago: duela 2 urte, erretzea debekatu zuten Mendozan.

Kristoren kanpaina egin zen telebistan eta irratian. Jo eta ke agertzen ziren Mendozako gobernuaren teknikoak, tabakoaren kalteak azaltzen. Azkenean, araua hartzea lortu zuten.

Benetan, niri neurria ez zait hain gaizki iruditzen. Badakit zigarroa kaltegarria dela eta batzuetan debekuarekin bakarrik emaitzak lortzen direla. Oso ondo iruditzen zait leku publikoetan ez erretzea (unibertsitatean gutxienez egoera asko aldatu da eta ez da gehiago kea ikusten fakultateko pasabideetan) eta bikaina da tabakoak sortzen dituen kalteak azaltzea. Dena den, hemen gehiegizkoak izan ziren, edozein lekutan erretzea debekatu zutelako. Alegia, bulego eta leku publikoetara ez ezik, tabernetara, diskoteketara, jatetxeetara ere iritsi da debekua.

Jakina, horren kontra nago. Nire ustez, erretzea ohitura normala den lekuetan, jabeak erabakitzeko eskubidea eduki behar izango luke.

Adibidez, horrela gertatzen da Txilen. Han, tabernako jabeak aukeratzen du: tabakoa bai edo tabakorik ez. Orduan, kartel bat jartzen du (lekuko) sarreran, jendeari jakinarazteko: “En este establecimiento está permitido fumar” esaten du kartelak. Hori jarrita, eta kito. Nik erretzen ez badut eta kea gustatzen ez bazait, ez naiz taberna horretara sartuko. Ordea, erretzailea banaiz, badakit leku horretan lasai egongo naizela.

Baina beno, Mendozan gauzak desberdinak dira. Oraingoz, tabernara bazoaz, kalera atera beharko duzu bizioa lasaitzeko/asetzeko.

Txileko zenbait debeku II

Txilen, jendeak parranda gustuko du beste herrietan bezala. Zoritxarrez, hemen asko edaten da eta alkoholarekin lotutako ezbeharrak ez dira gutxitzen. Baina alkate batzuek debekua soluzioa dela uste dute.

Santiago hiri handi samarra da eta 42 udaletan zatituta dago. Bizitegi aberatsen eta kontserbadoreenetan, atzerakoienetan, murrizte asko daude alkohola saltzeko. Adibidez, Vitacuran auzokideek tabernak eta jatetxeak goizeko ordu batean ixteko eskatu diote alkateari. Joan den martxoan jarri behar zuten indarrean neurria, baina taberna eta jatetxeetako jabeek auzitegietara eraman zuten kasua eta udalak Ezin izan zuen dekretua ezarri

Egia esan, hori ia barregarria da. Diktadura garaian etxeratze agindua genuen, eta biltzar guztiak debekatuta zeuden. Eskola batek festa egin nahi bazuen poliziari (carabineros) baimena eskatu behar zion. Nola da posible hainbeste ergelkeria?

Txileko zenbait debeku I

Beno , hemen Txilen duela ez asko gauza asko ukan dugu debekatuta.

Adibidez, hemen Eliza Katolikoak idar handia zeukan, beno, eta dauka. Adibidez, .

“La ultima tentacion de Cristo” agertzean Txilen Elizak debekatu zigun hori ikustea…

Unibersitate batzuetan lege-z kanpo erakutsi zuten eta lagun batzuek atxilotu zituzten (2002 urtean uste dut).

90-en garaian Iron Maiden , musika taldea etorri zen Txilera…baina bere abestiak Elizaren koak direlako-edo ezin dira abestu hemen.

Beste aldetik hemen ez daiteke parrandan ibili taberna batean goizeko bostetatik aurrera…debekatuta dago tabernak irekita egotea…orduan zuk kalera joan behar duzu eta gainera mozkortuta. Hau arriskutsua da!!!.

Gaur egun ez daiteke biharamuneko pastilla eros farmazietan. Elizak eta sektore kontserbadoreak debekatu zuten, jakina.

Baina, beste aldetik, abortuaren portzentaia handia da.

Afganistango emakumeen egoera

Gai honek Afganistango emakumeen egoerari buruz hitz eginarazi dit. Afganistanen emakumeak oraindik ez dira nahi bezain lasai sentitzen burka madarikatuak kentzeko.
emakumeen egoera oso larria da.Emakumeen hilketa eta suizidioen tasak gora egin du eta gehienetan honen arrazoia Islam tradizioari falta egitea izaten da.Nahiz eta Talibanek orain dela sei urte gobernua utzi, egoera ez da guztiz aldatu, oso astiro doa garapena.
Afganistanen apartheid-a da nagusi. Ez zaio azalaren koloreari erreparatzen, sexuari baizik. Eta inolako babesik gabe uzten dituzte. Ezin dute kalean bakarrik ibili: mamuak bailiran, binaka edo hirunaka dabiltza beti hormen ondotik, chadriaren azpian ezkutatuta. Chadri izeneko beloak goitik behera estaltzen ditu. Begi aurrean telazko sareta dute, handik ikusi ahal izateko.


Debekatuta daukate ikastea, lan egitea. Eta hori gutxi balitz, debekatuta daukate ospitale publikoetara joatea. Afganistanen, talibanen edo erlijio ikasleen herrian, gizonezkoek bakarrik egin ditzakete mediku-lanak ospitaletan. Baina hala ere, ez dute emakumezkoak sendatu edo operatzerik. Emakumezkoa ez dute gizakitzat hartzen, animaliatzat baizik. Anaiarekin edo aitarekin etorrarazten dituzte beti.
Berarentzat gizarte honen arazo nagusia eta honen ostean: emakumeek autonomia ekonomikorik ez izatea eta emakumezkoaren aurpegia duen probretasuna.
Gobernuak, tradizioa, erlijioa eta biolentzia, hau da, egoera ez da egokia eta aldatzen ez bada, aurrerapena ezinezkoa izango da.

Zailagoa da jendearen kontzientzia aldatzea legeak baino, horregatik jarri behar dugu indarra horretan.

Debekuak eta ondorioak

Ezaguna da AEBetan egindako debekua, debekuaren garaian. Alkohola eta ausazko jokoak debekatuak zeuden, ez dakit zergatik. Badakit zer gertatu zen ondorioz, mafia sortu zen, alkohola eta ausazko jokoak negozio handia bihurtu ziren eta pertsona ospetsu batzuk sortu ziren, Al Capone eta Eliot Ness esaterako.

Beste debeku xelebre bat "fuck" ingeles hitzari buruz da. Irakurri dut ondorengo etimologia gezurrezkoa dela, baina beharbada egia da, eta ez bada, nolanahi ere interesgarria da istorioa. Aspaldi, Ingalaterrako errege batek debekatu zuen sexu-harremanak izatea bere baimenik gabe. Bikote batek amodioa egin nahi bazuen erregearen baimena eskatu behar zuen eta etxeko edo tokiko atean iragarkia jarri behar zuen "fuck" hitzarekin. Fuck-en balizko etimologia "Fornication Under Consent of the King" omen da.

Lege zentzugabeak

The Times aldizkariak Munduko lege zentzugabeenak argitaratu zituen, lege hauek Estatu Batuetakoak, Ingalaterrakoak, Indonesiakoak edo Behreingoak dira, nahiz eta leku desberdinetik etorri, ezaugarri bera daukate: oso ezohizkoak izatea! Ondoren erakutsiko ditugu adibide batzuk, eta oso arraroak direla konturatuko zarete.
. Ingalaterrako kostaldean hilda dagoen bale bat agertzen bada, bere burua erregearena izango da, eta buztana erreginarena izango da, hezurrak corseta egiteko behar izanez gero.
. Bahreinen, sendagileak emakumezkoen genitalak iker ditzake, baina ez ditzake haiek zehatz-mehatz ikus, ispilu bat erabilarazten diete.
. Vermonten, Estatu Batuetan, emakumeek senarrak sinatutako baimena behar dute ordezko hortzak erabiltzeko.
. Yorken, Ingalaterran, Escoziar bat hiltzea legala da, kanpotarrak arku eta gezia badauzka.
. Kentuckym, (AEBetan) bi metro baino luzeagoak diren armak ezkutuan erabiltzea ilegala da.
. Floridan, igandetan jausgailuan ibiltzen duten diren ezkongabeko emakumeak kartzelara eraman ditzakete.
. Estatu Batuetan, gizon bat pixalarriak badago eta pixa egin beharra badu, egin dezake, baina pixa bere kotxeko gurpilara apuntatzen eta bere eskuinaldeko eskua autoan jartzen badu.
. Indonesian, masturbazioa burua moztuz zigortzen dute.
. Erresuma Batuan haurdunak pixa egin dezake edozein lekutan, baita poliziaren kaskoan ere.
. Ohion, ilegala da mozkortutako arraina edukitzea.
. Alabaman, ilegala da begiak zapiz estaltzea gidatzen duenari.

Agendarik gabeko igande berriak

Nire igandeak asko aldatu dira, Mendozatik Buenos Airesa etorri nintzenetik. Mendozan berandu esnatzen nintzen eta bazkaltzera joaten nintzen familia guztiekin , bazkari hori oso luzea izaten zen eta edozein gauzari buruz hitz egiten genuen siesta hartzera joan arte. Gero arratsaldean programa bat egiten genuen, parkera edo shoping-ra joaten ginen. Eta zortzi barruan zortziak aldera nire aiton-amonaren etxera joaten ginen, familia guztia ikusi zitekeen eta asterako gauza inportanteenak kontatu zitezkeen. Orain, ordea, familiarik gabe nago orduan familiazko-igandeak familia-igandeak bukatu dira eta beste berri batzuk etorri dira, ez dago “agenda” rik orduan nahi dudana egin dezaket, baina familiaren mina ematen dit izaten dut. Hemen beti ekintza desberdinak antolatzen ditut, leku berri bat ezagutzera joan ezean lagun batekin elkartzen naiz mate batzuk hartzeko edo oinez ibiltzeko. Denbora pasa ondoren uste dut “agenda” agertuko dela, beti bizitzan pasa den bezala, baina “oraingoz” nahiko atsegina da.

Ohitura berezirik ez

Nire igandeak ez dira berdinak beti. Normalean gauza gutxi egiten ditut igandeetan, oso lasaiak dira. Ohitura berezi handirik ere ez dut, baina batzuetan, igandeetan, gauza berak egiten ditut, adibidez, nire familiarekin bazkaldu, nire amonarekin ere bai, ahaide edo lagun baten etxera joan. Gauza hauek egiten ez ditudanean, nire etxean geratzen naiz, berandu arte lo egiten dut, atseden hartzen dut, telebista ikusten dut, eta abar. Behar badut, igandeetan ere lan egiten dut, eta batzuetan etxekolanak egiten ditut, idazlan hau, adibidez.

Igandeak, etxean geratzeko egunak

Normalean igande goizetan bakarrik egoten naiz, hargatik nire buruarekin pasatzen dut.

Goiz jaikitzea gustatzen zait, dutxa hartu ondoren, arropa erosoa

jantzita, kafea hartzen dut. Bitartean, nire landareak garbitzen eta ureztatzen ditut. Umorea badut, irratia pizten dut musika entzuteko, edo isilik geratzen naiz txorien kanta entzuten. Hamarretan, bazkaria prestatzen hasten naiz, pastak saltsarekin normalean. Hau da igandeetan egiten dudan lan bakarra, etxetik kanpo ez gaudenean.

Igande batzuetan osaba-izebek gonbidatzen gaituzte bazkaltzera. Joaten garenean, egun osoa haiekin pasatzen dugu eta nire ohiko plana aldatzen da.

Neguko igandeak, udakoak baino atseginagoak dira bazkaldu eta gero lokuluxka egin eta…hartzeko, euria egiten badu, hobeto.

Sukaldea garbitu bezain laster ohera joaten naiz liburu batekin eta noizean behin telebista pizten dut. Telebistaren zurrumurruarekin, lotan gelditzen naiz beti.

Udan, berriz, hondartzara edo igerilekura joan nahiago dut, arratsaldeko hirurak edo laurak arte. Hori dela eta, bazkaria beranduago hartzen dugu. Gauean ere buelta bat ematea eta izozkia jatea gustatzen zaigu.

Gero, lagunei telefonoz deitzen diet berriak kontatzeko.

Eguna bukatu baino lehen asteko gauzak prestatzen ditut (arropa, zapatak, poltsa, agenda).

Horrela, atseden handia izaten dira nire igandeak.

igande lasaia

Txikitan, igandeak ez zitzaizkidan gustatzen. Beti gauza bera gertatzen zen: goizean dena ondo; geroago altxatzen nintzen eta bazkaltzeko, asadoa gurasoen lagunen etxean edo aiton-amonekin.

Baina arratsaldean, dena aldatzen zen. Arratsaldeko bostetan beti depresioa, larritasun bera sortzen zen (uste dut horrek izena duela psikologian). Benetan, niretzat igande arratsaldeak hurrengo egunean eskola neukala esan nahi zuen, eta beti zerbait egiteko zegoen: matematikak, gramatika-ariketak, horrelako gauzak; TRISTE BAINO TRISTEAGOAK.

Dena den, duela urte batzuk, igandeak gustatzen hasi zaizkit. Orain, ordea, asko disfrutatzen ditut eta oso egun atsegina iruditzen zait.

Gehienetan, hamarretan altxatzen naiz, eta gosaltzen ari naizen bitartean egunkaria irakurtzen dut. Ia beti musika jartzen dut (Spinetta, Pedro Aznar, Peter Gabriel, Frank Zappa, horrelako gauzak) eta nire txoriak zaintzeko ardura dut. Orain bakarrik hiru kanario dauzkat. Hamabietan sua pizten dut (beno, orain dela aste bat lehenik parkera korrika egitera joaten naiz) asadoa egiteko eta ordu batean, aita bizikletaz ibiltzetik etortzen denean, berak prestatzen du bazkaria. Ni, bitartean, amonaren bila joaten naiz kotxez. Ordu bietan bazkaltzen dugu denok (ama, aita, amona, arreba eta bostok). Beti ferneta eta ardoa edaten ditugunez, siestatxo bat hartzen dut gero. Arratsaldean, aukera asko daude: euskara-saioa egitea, pelikula bat ikustea, fakultaterako zerbait prestatzea, edo bakarrik mate batzuk edatea. Batzuetan bateria ere jotzen dut, baina ez da normala.

Azken batean, nire igandeak politak direla esan dezaket, oso lasaiak. Zorionez, txikitan neukan igandearen irudi txarra aldatzea lortu dut.

Txileko fomingoak

Txileko gaztelaniaz aspergarria “fome” esaten dugu. Horregatik hemen igandeei fomingo deitzen diegu, nahiz eta duela hogei urte baino gehiago zentro komertzialek igandeetan ireki, eta jende asko hara joan pelikula bat ikustera edo zerbait jatera. Kontua da, normalean jendeak larunbatean kirola egiten du, familia eta adiskideak bisitatzen ditu, erosketak egiten ditu, eta noski, igandean denak neka-neka eginda dira eta hiru eguneko asteburua izatea gustatuko litzaidake.

Baina niretzat igandea ez da izan beti aspergarria. Txikia nintzenean, beste jai egun bat zen eta koadrilakoekin egun osoa pasa genezakeen futbolean, edo bizikletaz ibiltzen. Gogoratzen dut Hapenning con Ja, umorezko programa bat jartzen zutela telebistan gaueko zortziak inguru. Programa hori zen igandeko azken errituala, familia osoak ikusten zuen, mudu guztiak ikusten zuen zeren gobernu militarraren garai hartan barre egin behar zuen jendeak. Baina guri, txikiei, Happening amaitzen zenean asteburua, bata-batean, bukatzen zitzaigun, errealitatera itultzen ginen ordu bat barre egin eta gero koadernoak eta uniformea prestatzen hasten ginen.

Gaur egun larunbatean bukatzen da asteburua niretzat. Igandean gauza asko egiten saiatzen naizen arren, egun osoa pentsatzen ari naiz bihar astelehena dela eta berandu oheratu ez naitekela... Dena dela, lasaitzen eta atseden hartzen saiatzen naiz. Goizean lorategian lan egiten dut, edo seme-alabarekin bizikletaz ibiltzen gara haiek konbentzitu ditzaket. Gero ordu bata inguru bazkaria prestatzen dut; janaria prestatzea oso gustuko dut baina astean ez dezaket ez dut astirik eta. Arratsaldeko ordu bi eta erdietan nekazaritza eta landako bizitzari buruzko programa bat ikusten dut telebistan. Arratsaldean euskarako lana egiten dut edo ordenagailuan beste gauza batzuk egiten ditut: argazkiak konpontzen ditut edo musika deskargatzen dut. Txiletar guztiak bezala, once hartzen dugu, tea eta pastelak edo ogia gurinarekin edo mermeladarekin. Gero alkandorak lisatzen ditut heavy metal saioa entzuten dudan bitartean irratian (ze itxura!!). Normalean hamaikak inguru oheratzen naiz.

Familia giroko igandeak

Nire igandeak nahiko arruntak dira, despertadorerik gabe esnatzen naiz eta eguneko momentu onena da. Batzuetan ondo pasatzeko gauza asko egin behar izaten dut: jaietara joan, mendietan ibili, familiarekin jan, antzerkira joan, matea edan, semeekin eta ilobekin jokatu, lo egin, eta abar. Ez zait monotonia gustatzen, baina uste dut maiz beharrezkoa dela, estresa arintzeko. Nire igandeak oso arruntak dira, beste egunetan baino geroago esnatzen naiz. Nire senarrak gosaria prestatu ondoren, bazkaria prestatzen dut edota janaria erosten dut, baina beti berandu jaten dugu, eta patxada-patxadan . Niri beti platerrak garbitzea tokatzen zait. Eta gero lagunekin elkartzen gara, matea edateko, hitz egiteko, UNO jokoan jokatzeko, txangoa egiteko.

Igandea euritsu dagoenean, etxean geratzen gara, trucoan jokatzen dugu, pelikula bat ikusi, torta fritaK jaten ditugu, eta abar.

Igande askotan nik euskara ariketak egiten ditut , astean ezin dudalako egin. Momentu horietan nire semeek galdetzen didate noiz bukatuko dudan, haiek ordenagailuan jokatu nahi dutelako. Igande gauero beharrezkoa prestatzen dut astelehenean lanera joateko (janaria, ariketak, liburua, arropa). Inoiz ez naiz goiz oheratzen, beti gauzaren bat falta da hurrengo egunean egiteko.

Igande batzuetan nire amaren etxera joaten gara, edota nire amaginarrebarenera ere bai. Eta normalean egun osoa han pasatzen dugu.

Asteburuak luzeak direnean, Bahía Bancara edo Rio Coloradora joaten gara, senarraren familia hor bizi delako.

Igandeko bazkaria

Uste dut igandea asteko egun ederrena dela nire kasuan , familia guztia elkartzen da eta hori izugarri polita iruditzen zait.

Normalki goiz goizean supermerkatuarat joaten gara, igandeko erosketak egiteko.

Gero nire Osaba nagusia etortzen da eta janaria prestatzen hasten da .

Udan neguan baino politagoak dira igandeak, lorategian jan dezakegu.

Horrelako igandeak egitearen alde nago.

Gero eguerdian familia guztia etortzen da eta mugimendu asko izaten da , etxe barnean.

Lehengusuarekin , osabarekin solas egiten dugu ere bai . Momentu ikaragarri ona pasatzen dugu igande guztIetan .

Ederki pasatzen dugunean igandeak oso laburrak dira guretzat.

Pucon

Zuekin nire esperientzia partekatu nahi dut, eta uste dut leku politena Pucon dela. Pucon Txilen dago, hegoaldean. Oso leku ederra da eta ere ikuspegiagatik atentzioa eman zidan. Han laku eta mendi asko daude eta, gainera, erupzioak egiten dituen sumendia dago, Villa Rica Sumendia. Hango basoak liluragarriak dira, pinudi asko eta mendi artean laku txikiak daudelako. Ez dago han bizi den jende asko, ordea, turistaz beteta beti dago; horrexegatik, normalean bertakoek turismoan lan egiten dute.

Leku polit hori ezagutu nuenean hogeita bat urte nituen eta lagunekin oporretara joan nintzen eta halabeharrez hara joan ginen.

Oso jende ona ezagutu genuen eta lagun asko egin genuen, lagun hauekin lau egun ahaztezin pasa genuen bueltatu aurretik.

Rio de Janeiro

Nik uste dut oporretara joateko lekurik onena Rio de Janeiro dela. Brasilgo hiri handienetako bat da, egiaz, bigarrena, Saõ Pauloren ondoren.

Hiri honetan ondo pasatzeko behar den guztia dago.

Oso famatua da Amerikako hondartza onenak dituelako, Ipanema eta Copacabana dira ezagunenak, hotel asko daude auzo honetan. Beste auzo bat oso famatua Leblon da. Han filmatzen dira Brasilgo nobela guztiak, auzo oso polita da eta lasaia, ni joan nintzenean han gelditu nintzen, nire português irakasleak apartamentu bat dauka han.

Baina hondartzara joatea gustatzen ez bazaizu ere, aukera handia duzu han.

Riora joaten bazara ezin zara “Cerro del Corcovado”-ra ez joan, hori pekatua izango litzateke, han dago mundu osoan famatua den Brasilgo estatua erraldoia, “ Cristo Redentor”, eta “Pão de Açúcar”-era ere joan behar duzu. AAh!! Eta garaian bazoaz, mesedez, “carnaval” – iñauterira joan!!!!

Nahiz eta Riok gauza ederrak izan, txarrak ere baditu.

Pobretasun oso handia dago, ziurtasunik ez, gauetan ezin zara bakarrik ibili, oso arriskutsua delako.

Baina guretzat, argentinarrontzat, hori nahiko normala da, zoritxarrez, eta badakigu kontuz ibiltzen leku guztietan…

Hango gauak dira ez zenituzke galdu behar, aukera guztiak dituzu-eta; teatroak, tabernak, diskoak…ufff, mundiala, gehiegi, ez sinestekoak!!!!

Hori bai, zuk portuguêsez hitz egiten ez baduzu, jendea ez da oso atsegina…orduan gogoratu, joan nahi baduzu, lehenengo esadazu mesedeeez!!!!! Ni izango naiz zure gida eta itzultzaile!!!!jajaja

Floreanopolis

Oporretara joateko lekurik ederrena oraindik ez dut ezagutzen, bidai gutxi egiten dudalako.

Izugarri gustatzen zaidana Brasilen dago, Floreanopolis. Floreanopolis, Santa Catalina, Brasilgo hegoaldeko Estatuan dago. Montevideotik 1500 kilometrora.

Hiri honek parte bat du kontinentean eta bestea irla batean, zubi eder luze batek lotzen du irla kontinentearekin.

Kontinenteko hiria oso polita, modernoa da, industria asko ditu, baita antzinako eraikin ederrak ere.

Kostaldeko ibilibide luze ondo argiztatuak) ikuspegi ederra ematen die bisitariei.

Jatetxe onak aurkitzen dira non Basilgo janaria, alemaniakoa, besteak beste, zerbitzatzen duten.

Gauean oso hiri bizia eta zaratatsua da.

Zubitik pasa ondoren ingurunea aldatzen da. Mendiak, aintzirak, zuhaitzak, landareak, berdearen ederra!

Eta bat-batean, menditik jaisten direnean hondartzak eta ozeanoa agertzen dira. Ozeano Atlantikoa. Hondartzek irla osoa inguratzen dute, denak desberdinak dira. Bat, bestea baino politagoa.

Kostaldean, eta hondartzan jatexe txikiak badaude. Han izkirak, txipiroiak, karramaroak, eta abar jaten dira garagardoarekin, caipirinharekin, edo.

Irla honetan paisaia, eguraldia, giroa, jendea, atseginak dira. Brasilgo jendea oso alaia eta jatorra da, umore ona du beti. Haien musika ere asko gustatzen zait; zambak dantzatzera animatzen zaitu eta bossa-novak giro lasaiagoa sortzen du hitz egiteko, edo bakean gelditzeko itsasoari begiratzen diozun bitartean.

Niretzat edozein lekutan, itsaso ondoan ibiltzea, itsasoko produktuak jatea, eguzkiaren azpian etzanda egotea, lagunarte atseginarekin egotea, oporrak dira.

Zuberoa

Agur denei , nire iritzia erranen dizuet, badakit ez dela oso objektiboa, baina hori pentsatzen dut.

Jakina, nire ustez, leku ederrena Eskual Herria da, baina Eskual Herriaren barnean , Xiberoa da lekurik ederrena, zalantzarik gabe.

Xiberoa , Eskual Herriko probintzi ttipiena da eta ekialdean dago. Xarma berezia du bere mendiekilan eta bere oihanekilan , leku oso ederra da.

Xiberoko historia oso aberatsa da , egia da Xiberoa ez dela handia, baina populu ttipienak badu bere balioa; oso eskualdunak dira eta eskual kultur handia ukan dituzte.

Han pastoralak , maskaradak eta koblakari handienak sortu ziren . dira.

Jendea xibereraz mintzatzen da , eskualki oso eztia da entzuteko.

Otsailetik martxuarat han egon nintzan nintzen , nire familiaren sorlekua ezagutu nuen eta familiaren sortetxea ere aurkitu nuen.

Harat Uruguaiko beste eskualdun batekilan joan nintzen , han jende anitz ezagutu genuen, eta ohore handiena izan zen , Niko Etxartekilan egon ginela eta gainera bere etxean egun batzuk pasatu genituela .

Egia erran behar bada , etxean bezala sentitu nintzen Xiberoan .

Gotainen , Xiberoko herri ttipi batean , musika besta izan zen eta Niko Etxartek eta Mixel Etxekopartek Etxahun Barkoxeren Montevideoko kobla kantatu zuten. Harriturik geunden.